Dông cát – món “gà đất” Phan Thiết

Dông (còn gọi là kỳ nhông) là loài động vật bò sát, sống ở những vùng đất cát, nhất là ven biển các tỉnh miền Trung; nhưng nhiều nhất là vùng đất Phan Thiết (tỉnh Bình Thuận). Khi gặp nguy, nó chạy rất nhanh, nên người ta gọi là con dông.

Con dông xuất hiện quanh năm, rộ nhất vào mùa mưa (khoảng từ tháng 3 đến tháng 5 âm lịch). Dông cái (còn gọi là dông mắm) khiêm tốn với bộ da độc một mầu, còn dông đực (dông thềm) có bộ da nhiều màu sặc sỡ. Bắt dông có nhiều cách: đào, bẫy, chặn ngách, giăng lưới, dò, thổi… Chỉ riêng cách đánh bẫy cũng phong phú: nào là bẫy ống, bẫy đạp, bẫy cạm, bẫy vòng…

Thịt dông thường được chế biến cầu kỳ thành 7 món: nhông nướng, nhông hấp, nhông quay, nhông xào lăn, nhông làm gỏi với lá me non, chả nhông, cháo nhông. Món nào cũng ngon, lạ miệng, đậm đà hương vị xứ cát, gió biển. Thịt nhông thơm, ngọt, xương mềm và có vị gần giống như thịt gà nên còn được gọi là ‘gà đất’. Khi chế biến, người ta có thể ướp thịt dông với sả và gia vị. Trứng nhông bùi béo nhưng không ngấy, mật nhông hơi đắng để lại hậu vị ngọt. Nhâm nhi với bạn bè cùng gió biển thì còn gì bằng.

ST